Polyester İplik Grubu

Kalın Çözgü: Kumaşta normalden kalın çözgü telinin bulunması.

ince Çözgü: Kumaşta normalden ince çözgü telinin bulunması.

Çözgüde iplik Düzgünsüzlüğü: Bir çözgü ipliğinde veya çözgü iplikleri arasında düzgünlük farkından ileri gelen hata (büküm dahil).

Gergin Çözgü ipliği: Fazla gergin olan çözgü teli.

Gevşek Çözgü ipliği: Yeter gerginlikte olmayan bir veya birkaç çözgü teli.

Karışık Çözgü: Çözgüye büküm, iplik numarası, kat veya menşe farkı gibi normalden farklı yapıda veya değişik renkte çözgü ipliği karışması.

Çözgü Kaçığı (Çözgü Kopuğu): Çözgü ipliği kopmasından meydana gelen hata.

Tarak izi: Tarak dişi aralıklarındaki eşitsizlikten veya dişlerdeki eğriliklerden doğan sürekli çözgü aralıkları.

Çözgü ipliği Abrajı: Çözgü ipliğinin boyanması sırasında boyama hatası veya elyaftaki boya ile birleşebilme yeteneğinin farklılığından, çözgü doğrultusunda görünen boyanma farkı

Kirli-Yağlı Çözgü: Çözgü ipliğindeki yağ ve kir lekeleri.

Çözgüde Yabancı Elyaf (iplik): Çözgü ipliğine, iplik eldesi veya dokuma sırasında, dışarıdan karışan yabancı elyaf (iplik).

Tahar, Desen, Rapor Hataları: Gücüden veya taraktan yanlış geçirilen bir veya birkaç çözgü ipliğinin meydana getirdiği hata.

Kalın Atkı: Kumaşta normalden kalın atkı telinin bulunması.

İnce Atkı: Kumaşta normalden ince atkı telinin bulunması.

Gevşek Atkı ipliği:Yeter gerginlikte atılmayan bir veya birkaç atkı ipliği.

Gergin Atkı ipliği: Bir veya birkaç atkı ipliğinin normalden gergin olması.

Atkıda iplik Düzgünsüzlüğü: Atkı ipliğindeki düzgünsüzlüklerden meydana gelen hata.

Karışık Atkı: Atkıda büküm, iplik numarası, kat veya menşe farkı gibi normalden farklı yapıda veya değişik renkte atkı ipliği karışması.

Atkı Kaçığı: (Atkı Kopuğu, Ayak Kaçığı): Bir veya birkaç atkı ipliğinin kopmasından meydana gelen hata. Kumaş enincedir.

Yarım Atkı Kaçığı (Yarım Atkı Kopuğu, Yarım Ayak Kaçığı): Atkı ipliğinin ağızlık içinde kopmasından dolayı kumaş eninin bir kısmında eksik kalan atkı ipliği hatası.

Çift Atkı: Ağızlıktan çift atkı ipliğinin geçmesinden meydana gelen hata.

Atkı Aralığı (Ara): Atkı ipliğinin ağızlığa normal olarak oturtulmaması sebebiyle kumaş enince veya bir kısmında meydana gelen aralık. Atkı kopuğundan sonra veya hafta sonu tatilinden sonraki ilk çalışmada sık rastlanır.

Sık-Seyrek Atkı: Kumaştaki atkı sıklığı farklarından meydana gelen hata. Bantlar şeklinde görülür. Çözgü salma veya kumaş sarma tertibatlarındaki bir hatadan dolayı oluşur.

Atkı Kolonu (Atkı Bandı):Atkı ipliğinin kendi içindeki büküm, numara, harman, renk düzgünsüzlükleri veya atkıdaki hafif sıklık farklarından ileri gelen ve kumaş eni doğrultusunda bantlar şeklinde görülen hata.

Sökülmüş Atkı izi:Sökülüp yeniden atılan birkaç atkı ipliğinin bıraktığı iz.

Ezik Atkı ipliği: Mekik tarafından yuvada ezilip özürlenen atkı ipliklerinin izleri.

Kirli-Yağlı Atkı: Atkı ipliğindeki kir ve yağ lekeleri.

Atkıda Yabancı Elyaf (iplik): Atkı ipliğine, iplik eldesi veya dokuma sırasında dışarıdan karışan yabancı elyaf (iplik).

Atkı ilmeği (Atkı Kabarağı) (Boncuk) (Şantuk) (Bukle): İplikteki fazla bükümden veya mekik frenleme düzenindeki arıza yüzünden atkı ipliğinin kendi üzerinde kıvrılarak ufak ilmeler yapması.

Atkı Atlaması (Atlak): Bir aralık boyunca bir veya birkaç atkı ipliğinin kısa veya uzun bağlantı yapmadan çözgü ipliği üzerinden atlaması.

Tutuk Atkı: Çözgü ipliğindeki bir düğüm tarafından kısa bir aralık boyunca tutulan atkı ipliğinin meydana getirdiği hata.

Atkı Şekilsizliği (Bozukluğu): Çözgü ipliğindeki gerginlik veya haşıl alma farkından ötürü birbirine yakın atkılarda kısa ve elips şeklindeki şekil değiştirmeler. Atkısı kalın olan kumaşlarda daha belirgin görülür.

Kenarda Çift Atkı (Kenarda Fazla Atkı) (Dalma): Kumaş kenarındaki fazla atkı ipliğinin kesilememesinden dolayı normal atkı ipliği ile beraber ağızlığa giren ek ipliğin kumaş eninin bir kısmı boyunca meydana getirdiği hata.

Atkı Toplaması (Yığma): Atkı yönünde bir iplik yumağının ağızlık içine girip normal kumaş örgüsünde dokunması.

Atkıda Desen Hatası (Kasa Hatası): Atkı renk raporundan farklı renk ve değişik sayıda atkı atılması hatası.

Atkı İpliği Abrajı: Atkı ipliğinin boyanması sırasında boyama hatası veya elyaftaki boya ile birleşebilme yeteneğinin farklılığından, atkı doğrultusunda görünen boyama farkı.

Atkı Eğriliği (Çarpıklığı): Dokumadan veya terbiyeden ileri gelen ve düzeltilmemiş eğik ve çarpık görünüşlü atkı hatası.

Balık (Fitil) (Palamut): Atkı veya çözgüde bükümsüz iplik olan yer (tek kat iplik için). Ayrıca dokuma sırasında etraftan uçuşan elyaf topluluğunun ağızlık içine girerek normal kumaş örgüsünde dokunması.

Düğüm: Atkı veya çözgüde kopuk aldıktan sonra büyük veya şekilsiz, hatalı düğüm atılmasından dolayı oluşan hata.

Ayak Düşüğü: Çerçevenin kalkmayarak kumaşın örgü bozukluğu şeklinde meydana getirdiği hata. kumaş enince oluşur.

Yarım Ayak Düşüğü: Ağızlığın açık kaldığı sürede çerçevenin önce kalkıp sonra hemen düştüğü hatadır. Armür içindeki çerçeveyi kaldıran tırnağın ucunun kırık olmasından meydana gelir. Kumaş eninin bir kısmında örgü normal görünür, diğer kısımda ise örgü bozuk görünür.

Dalgalı Yüzey: Çözgüde veya atkıda farklı gerginlikteki ipliklerden dolayı, fazla gerilmelerin veya fazla büzülmelerin kumaş yüzeyine verdiği dalgalı görünüş. Böyle bir kumaş düz bir yere yayıldığında, bu yüzeye tam olarak serilmez, bombeler ve çukurlar görülür.

Havlı Yüzey: Yeteri kadar haşıllanmamış çözgü ipliğinden veya dokuma ve apredeki işlem safhalarındaki sürtünmelerden dolayı kumaş yüzeyinin kısmen veya tamamen havlı bir görünüş alması.

Nope: Kumaş yüzeyinde görülen küçük elyaf kümecikleri.

Çöpel: Kumaş yüzeyinde görülen bitkisel artıkların meydana getirdiği hata.

Sürtünme izi (Ezik): Dokuma ve apredeki işlem safhalarında sürtünmeden veya ezilmeden dolayı çözgü bandı veya atkı bandı şeklindeki veya belli bir bölgede görülen farklılık.

Haşıl Fazlalığı: Çözgüdeki haşıl fazlalığının kumaş yüzeyinde sebep olduğu farklı görüntü.

Yüzey Düzgünsüzlüğü: İplikten, dokumadan veya terbiyeden kaynaklanan işlem farklılıklarının kumaş yüzeyinde meydana getirdiği hata.

Çözgü Yolu: Boya alma farklılığı olan çözgü ipliklerinin veya çözgü çözerken belli bir bölgede gerginliğin fazla olmasının veya çözgüdeki sıklık farklılıklarının çözgü boyunca bant veya yollar halinde görünen farklı renk hatalarıdır. Genelde boyamadan sonra ortaya çıkar.

Kirli Uç: Kumaşın uç kısımlarının kirlenmesi.

Patlak, Delik, Yırtık: Dokuma veya apre işlemleri sırasında veya taşıma sırasında kumaşta meydana gelen patlak, delik veya yırtıklardır. Büyük veya küçük olabilirler.

Kırışık izi (Kırık): Terbiye işlemleri sırasında olmuş veya bitimde giderilememiş katlanma, kırışma ve buruşma izleridir.

Kafes: Bir veya birkaç çözgü ipliğinin bir veya birkaç atkı ipliği ile bağlantı yapmamasından ileri gelen yüzey hatası.

Boş Çözgü (Desen Hatası) (Çerçeve Hatası): Bir veya birkaç çerçevenin düşmesi sonucunda bir veya birkaç atkı ipliği süresince çözgü tellerinin boşta kalmasından meydana gelen hata. Armürdeki bir arızadan veya karton kaymasından oluşur.

Dikiş izi: Aprede uç uca eklenen top başı ve top sonu dikişlerinin, basınç altında, üst veya alt tabakadaki kumaşa çıkardığı iz.

Apre izi: Apre işlemleri sırasında bir makinenin zamansız durması sonucunda, kumaştaki atkı bandı şeklinde oluşan farklı görünüş.

Apre Farkı: Kumaşın apresinde görülen matlık, parlaklık veya dolgu farklılığı.

Rakle izi: Bozuk veya yanlış ayarlanmış raklenin sebep olduğu, basma kumaşlarda görülen beyaz veya renkli olan, dalgalı bant şeklindeki hata.

Damla izi: Buharın yoğunlaşmasından oluşan veya herhangi bir su damlasının meydana getirdiği ve kumaş yüzeyinde mat lekeler halinde görülen hata.

Leke: Yağ, pas veya boya bulaşmasından meydana gelen hata.

Boya Hatası (Boya Abrajı): Yanlış hazırlanmış reçete veya hatalı boyama sebebiyle kumaş yüzeyinde görülen dalgalı veya farklı renk hatası.

Baskı Hatası: Baskı sırasında çeşitli sebeplerden meydana gelen desen kayması veya renk karışması hatası.

Muare Efekti: Atkı ipliğindeki büküm düzgünsüzlüğünden meydana gelen ve atkı yönünde dalgalı bir görüntü oluşturan hata.

Gevşek Kenar: Kenar çözgü ipliklerinin gevşek olması veya kenar örgüsünün zemin örgüsüne uymaması sebebi ile kenarlarda potluk oluşması.

Gergin Kenar: Kenar çözgü ipliklerinin gergin olması veya kenar örgüsünün zemin örgüsüne uymaması sebebiyle kenarlarının büzüşmesi.

Cımbar izi: Dokuma tezgahındaki cımbarların ayarsız veya arızalı olmalarından dolayı kumaşta cımbar mesafesinde oluşan izler, ezikler veya çok küçük delikler.

Germe Maşa Kaçığı: Germeli kurutma makinesi maşalarının kenarları iyi kavramayıp kaçırması sonucunda kumaş kenarlarının kavisli bir şekilde içe doğru daralması.

Kıvrık Kenar: Hatalı kenar yapısı veya hatalı makine ayarları sebebiyle kumaş kenarının kendi üzerinde kıvrılması, katlanması.

Bozuk Kenar: Kumaş kenarında çeşitli sebeplerle meydana gelmiş kopuk, yoluk, delik, yırtık ve benzeri hatalar.

Kalın Kenar: Kumaş kenarında normalden çok kalın bir iplik demetinin bulunması.

Kenar izi: Kumaş kenarındaki bir kıvrıklığın veya katlanmanın sarılmalar sonucunda diğer kumaş katlarına yaptığı iz.

Kenarda Boya Farkı: Silindir ortası veya kenarları arasındaki farklı basınç sonucunda, kenardan birkaç cm.lik kısmın, kumaşın orta kısmına göre renk farkı göstermesi.

Pres Parlaklığı: Apre işlemleri sırasında hatalı basınç uygulanması sonucu kumaşın parlatılması.

Makas Hatası: Makaslama işlemindeki ayarsızlık sonucu farklı hav boylarının ortaya çıkması veya kumaş bünyesinin zarar görmesi.

Bakteri Hatası (Küf): Bir süre bekleyen kumaşta bakteri ve mikroorganizmaların üreyip meydana getirdiği hata.

Mekik Vurması: Mekikli tezgahlarda mekiğin birkaç çözgü veya atkı ipliğini koparması sonucu oluşan hata.

Çekik Kenar: Kenarda, bir veya birkaç atkının aşırı gerilmesi sonucu içeri doğru oluşan çekilme.

Çift Çözgü: Kopan bir çözgü telinin ucunun, tezgahı durdurmaya vakit bulamadan yanındaki çözgü teline dolanarak onunla aynı hareketi yapmaya başlaması sonucunda oluşan hata. Kumaş örgü de bozuk görünür.

Tekstillerin performansını lif özelliklerinin yanısıra iplik yapısı, kumaş konstrüksiyonu ve özel apreler belirlemektedir. Kumaş yapısını oluşturan iplik tipi kumaşların dayanıklılığı, görünümü ve konfor özelliklerini etkileyen en önemli etmenlerden biridir.

Polyester ipliklerden birçok alanda yararlanılmaktadır. Her türlü erkek ve kadın giyiminde, bayan iç çamaşırlarında, spor kıyafetlerinde, ev tekstiline giren perde, mefruşatta, halı, yastık, yatak örtüsü, endüstriyel bakımdan çadır, branda, yelken, disket yapımı, dayanıklılığı yüksek olan halatlarda, iplik ve hortumlarda, güç kemerleri gibi ürünlerin yapımında ve teknik tekstillerde geniş kullanım sağlamaktadır.

Polyesterin kullanım alanları bunlarla sınırlı değildir. Pet şişe yapımında kullanılan polyester, geri dönüştürülebilen ürünlerdir. Bunun yanında dekoratif balon yapımında kullanılır. Polyester, LCD’lerde likit kristal ekran yapımında, film şeritlerinin yapımında, fotoğraf filmlerinin yapımında kullanılabilmektedir.